در ادامه این مطالب را می بینید :
- صابون کشاورزی چیست؟
- فرمول ساخت صابون کشاورزی معدنی
- طرز تهیه صابون کشاورزی معدنی:
- عملکرد هر ماده معدنی در صابون کشاورزی :
- صابون کشاورزی برای چه گیاهانی توصیه می شود؟
- نحوه استفاده در گیاهان مختلف:
- نکات مهم برای نتیجه بهتر:
- زمان مناسب استفاده از صابون کشاورزی
- هشدارها برای جلوگیری از خسارت:
- خرید مواد معدنی مخصوص صابون کشاورزی
لینک خرید محصولت ویژه کشاورزی و باغداری از فروشگاه آنلاین مواد معدنی و افزودنی پارس اور:
گچ خام کشاورزی ، گوگرد پتروشیمی ، کائولن کشاورزی ، گوگرد بنتونیتی ، پتاس ، دولومیت ، گوگرد معدنی ، زئولیت ، ورمیکولیت ، مکمل NPK ، بنتونیت، کربنات کلسیم و سیلیس
صابون کشاورزی چیست؟
صابون کشاورزی (Agricultural Soap) یا صابون حشره کش ، نوعی صابون طبیعی و ساده است که برای کنترل آفات در کشاورزی و باغبانی استفاده می‌شود. صابون کشاورزی برخلاف آفت‌کش‌های شیمیایی، زیست‌تخریب‌پذیر و نسبتاً بی‌خطر برای انسان، حیوانات و گیاهان مفید است.
فرمول ساخت صابون کشاورزی معدنی
ساخت صابون کشاورزی با استفاده از مواد معدنی همچون کائولن، بنتونیت، کربنات کلسیم و سیلیس یک روش پیشرفته و مؤثر برای تولید یک آفت‌کش طبیعی چندمنظوره است. این روش علاوه بر خاصیت حشره‌کشی، قابلیت محافظت فیزیکی از گیاهان، جذب سموم، کنترل pH و پیشگیری از بیماری‌های قارچی را نیز دارد.
در ادامه، روش ساخت، عملکرد هر ماده، مزایا و نسبت‌های مناسب توضیح داده می‌شود.
مواد اولیه:
| ماده | مقدار پیشنهادی | عملکرد |
|---|---|---|
| آب گرم | ۱ لیتر | حلال اصلی |
| صابون خالص بدون عطر (رنده شده یا مایع) | ۱ قاشق غذاخوری | پایه صابون برای نابودی آفات نرم‌بدن |
| روغن گیاهی (مثل روغن کلزا یا آفتابگردان) | ۱ قاشق چای‌خوری | افزایش چسبندگی محلول به برگ‌ها |
| کائولن (خاک چینی) | ۱ قاشق چای‌خوری | دافع آفات، بازدارنده تخم‌گذاری حشرات، بازتاب‌دهنده نور زیاد |
| بنتونیت | ۱ قاشق چای‌خوری | جذب‌کننده سموم و رطوبت اضافی، کمک به غلظت و پایداری |
| کربنات کلسیم (گچ کشاورزی) | ½ قاشق چای‌خوری | تنظیم pH محلول، ضد قارچ و باکتری |
| پودر سیلیس یا خاک دیاتومه | ½ قاشق چای‌خوری | صدمه فیزیکی به بدن حشرات، خشک‌کننده بدن آفات |
طرز تهیه صابون کشاورزی معدنی:
- آب را گرم کنید تا حدود ۴۰–۵۰ درجه (نه جوشان، فقط گرم).
- صابون خالص را داخل آب بریزید و هم بزنید تا کاملاً حل شود.
- روغن گیاهی را اضافه کرده و دوباره هم بزنید تا یکدست شود.
- مواد معدنی (کائولن، بنتونیت، کربنات کلسیم، سیلیس) را به‌ترتیب و به‌آرامی به محلول اضافه کنید، همزمان با هم زدن مداوم تا گلوله نشود.
- محلول را داخل بطری اسپری بریزید و پیش از استفاده خوب تکان دهید چون مواد معدنی در این صابون حشره کش ته‌نشین می‌شوند.
عملکرد هر ماده معدنی در صابون کشاورزی :
کائولن (Kaolin Clay): لینک خرید
- عملکرد: پوشش نازکی روی برگ‌ها ایجاد می‌کند که مانع نشستن، تخم‌گذاری و تغذیه حشرات می‌شود.
- فایده: بدون آسیب به گیاه، نوعی محافظ فیزیکی طبیعی است و حتی می‌تواند شدت نور زیاد خورشید را کاهش دهد.
بنتونیت (Bentonite Clay): لینک خرید
- عملکرد: جاذب قوی سموم، رطوبت و قارچ‌ها؛ به محلول غلظت و پایداری بیشتر می‌دهد.
- فایده: آلودگی‌های سطح برگ را پاک می‌کند و برای گیاهان حساس مؤثر است.
کربنات کلسیم (Calcium Carbonate): لینک خرید
- عملکرد: تنظیم‌کننده pH محلول و خاک برگ‌ها، خاصیت ضدقارچ ملایم دارد.
- فایده: با تعدیل محیط اسیدی، رشد قارچ‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا را کاهش می‌دهد.
سیلیس (Silica / Diatomaceous Earth): لینک خرید
- عملکرد: ایجاد خراش روی بدن نرم آفات (مانند شته و کنه)، باعث خشک شدن و مرگ فیزیکی آن‌ها می‌شود.
- فایده: بدون نیاز به سموم شیمیایی، دشمن طبیعی آفات با بدن نرم است.
صابون کشاورزی برای چه گیاهانی توصیه می شود؟
استفاده از صابون کشاورزی برای گیاهانی که به آفات نرم‌بدن مانند شته، مگس سفید، تریپس و کنه حساس هستند بسیار ضروری و تأثیرگذار است. زیرا این صابون کشاورزی بدون آسیب به گیاه، آفات را از بین می‌برد و خطر مسمومیت یا آلودگی محیط زیست ندارد.
این گیاهان مانند:
- سبزیجات (ریحان، کاهو، گوجه‌فرنگی)
- گیاهان زینتی (شمعدانی، حسن یوسف)
- درختان میوه (مرکبات، سیب، هلو)
- گیاهان آپارتمانی (فیکوس، پتوس، برگ‌انجیری)
نحوه استفاده در گیاهان مختلف:
روش مخصوص هر گیاه:
- سبزیجات (مثل گوجه‌فرنگی، کاهو، ریحان): اسپری ملایم روی برگ‌ها، به‌ویژه زیر برگ‌ها هر ۷ روز یک‌بار . در زمان آفتاب مستقیم استفاده نشود، چون برگ‌ها ممکن است بسوزند.
- درختان میوه (مثل سیب، مرکبات، هلو): اسپری روی شاخه‌ها، برگ‌ها و نقاط تجمع شته‌ها یا شپشک‌ها، هر ۱۰ تا ۱۴ روز . در فصل رشد (بهار و تابستان) استفاده شود، از پاشش روی گل‌های باز خودداری شود.
- گل‌ها و گیاهان زینتی (مثل شمعدانی، حسن یوسف): اسپری رقیق‌شده روی کل گیاه، مخصوصاً پشت برگ‌ها، هفته‌ای یک‌بار. ابتدا روی یک ناحیه تست شود، چون برخی گل‌ها به صابون حساس هستند
- گیاهان آپارتمانی (مثل پتوس، فیکوس، برگ انجیری): اسپری رقیق‌شده با فاصله و با دستمال نخی پاک شود تا لکه نماند. در فضای بسته از تهویه مناسب استفاده شود تا صابون روی برگ‌ها خشک نشود.
- گیاهان دارویی (مثل نعناع، آویشن): اسپری سبک با محلول بسیار رقیق، فقط هنگام ظهور آفت. تا چند روز پس از پاشش برداشت نشود، و گیاه با آب شسته شود قبل از مصرف.
- درختچه‌ها و گیاهان فضای سبز (مثل رز، خرزهره): اسپری با فشار متوسط به کل سطح گیاه، هر ۱۰ روز. اگر بارندگی پیش‌بینی می‌شود، از پاشش خودداری شود.
نکات مهم برای نتیجه بهتر:
- در مورد نیاز گیاهان خود قبل از مصرف با مهندس کشاورزی مشورت کنید.
- استفاده در ساعات خنک روز (صبح زود یا عصر) از سوزش برگ‌ها در اثر آفتاب جلوگیری می‌کند.
- تکان دادن بطری قبل از هر بار استفاده تا مواد معدنی ته‌نشین می‌شوند و ترکیب یکنواخت نیاز است.
- پوشش کامل سطح گیاه، مخصوصاً پشت برگ‌ها زیرا بیشتر آفات در زیر برگ‌ها تجمع دارند.
- استفاده منظم هر ۷ تا ۱۰ روز در زمان آلودگی چون تکرار باعث کنترل تدریجی جمعیت آفات می‌شود.
- آماده‌سازی مقدار مصرفی برای همان روز چون محلول مانده‌مانده ممکن است فاسد یا بی‌اثر شود.
- نگهداری محلول در ظرف دربسته و دور از نور مستقیم برای حفظ پایداری ترکیب و جلوگیری از افت کیفیت
- روش مناسب استفاده بسته به نوع گیاه است.
- پاشش مستقیم روی برگ‌ها (رو و زیر برگ) و ساقه‌ها به‌ویژه نقاط تجمع آفات است.
- برای گیاهان حساس باید ابتدا روی چند برگ تست شود،
- هر ۷ تا ۱۰ روز یک‌بار به‌کار رود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
- در زمان آفتاب شدید یا زمان بارندگی استفاده نکنید.
- روی سطح و زیر برگ‌ها، مخصوصاً نواحی آلوده به آفات بپاشید.
زمان مناسب استفاده از صابون کشاورزی
زمان مناسب استفاده از صابون کشاورزی معمولاً در فصل‌های گرم‌تر سال مانند بهار و تابستان است، زمانی که فعالیت آفات افزایش می‌یابد و گیاهان در حال رشد هستند.
بهترین زمان استفاده از صابون کشاورزی در طول روز، اوایل صبح یا هنگام عصر است؛ زیرا در این ساعات دمای هوا پایین‌تر است و نور خورشید مستقیم و شدید نیست. در نتیجه احتمال سوزش برگ‌ها یا تبخیر سریع محلول کاهش می‌یابد و اثربخشی صابون بیشتر خواهد بود.
همچنین نباید در روزهای بارانی یا زمانی که باران در پیش است استفاده شود، زیرا شسته شدن محلول اثر آن را از بین می‌برد.
