در ادامه این مطالب را می بینید :
آموزش پرورش قارچ خوراکی
یکی از مهم‌ترین عوامل در آموزش پرورش قارچ خوراکی ، انتخاب صحیح مواد اولیه برای ساخت بستر قارچ است. ترکیب این مواد باید به‌گونه‌ای باشد که شرایط مناسبی برای رشد میسلیوم (رشد قارچ) و میوه‌دهی قارچ‌ها فراهم کند. در این مقاله، به بررسی درصد مصرف مواد مختلف از جمله سولفات کلسیم، کربنات کلسیم، دولومیت، ورمیکولیت و سایر مواد معدنی برای ساخت بستر قارچ پرداخته می‌شود و همچنین ترکیب بستر پوششی برای پرورش قارچ خوراکی بررسی خواهد شد.
مواد معدنی مورد استفاده در بستر قارچ
در هنگام ساخت بستر قارچ، علاوه بر مواد آلی مانند کاه، خاک اره و پوست برنج، مواد معدنی نیز نقش بسیار مهمی در بهبود ساختار بستر و تأمین نیازهای تغذیه‌ای قارچ‌ها دارند. این مواد معدنی عمدتاً به‌منظور بهبود pH بستر، افزایش تهویه، تأمین کلسیم و منیزیم و افزایش جذب مواد مغذی توسط میسلیوم‌ها استفاده می‌شوند.
سولفات کلسیم (CaSO₄) : سولفات کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی است که در ساخت بستر پرورش قارچ خوراکی به‌کار می‌رود. سولفات کلسیم به‌ویژه برای بهبود pH بستر و تأمین کلسیم مورد نیاز میسلیوم و قارچ‌های میوه‌دهنده کاربرد دارد. این ماده باعث تقویت رشد قارچ‌ها و مقاومت آن‌ها در برابر بیماری‌ها می‌شود.
- مقدار مصرف سولفات کلسیم: به‌طور معمول، 1 تا 2 درصد سولفات کلسیم به وزن خشک بستر اضافه می‌شود.
کربنات کلسیم (CaCO₃) : کربنات کلسیم، یکی دیگر از مواد معدنی است که به‌منظور تنظیم pH بستر و کاهش اسیدیته آن به کار می‌رود. این ماده برای بستر قارچ‌های دکمه‌ای و شیتاکه به‌ویژه مفید است زیرا به‌عنوان یک بازدارنده از اسیدیته بالا عمل کرده و pH بستر را در حدود 7 تا 7.5 ثابت نگه می‌دارد.
- مقدار مصرف کربنات کلسیم: معمولاً 0.5 تا 1 درصد کربنات کلسیم به وزن خشک بستر قارچ اضافه می‌شود.
دولومیت (Dolomite) : دولومیت ترکیبی از کربنات کلسیم و کربنات منیزیم است که می‌تواند به‌عنوان یک منبع کلسیم و منیزیم در بستر پرورش قارچ خوراکی مورد استفاده قرار گیرد. این ماده همچنین به تنظیم pH بستر و تقویت رشد میسلیوم‌ها کمک می‌کند.
خرید دولومیت مخصوص قارچ
- مقدار مصرف دولومیت: حدود 0.5 تا 1 درصد دولومیت به وزن خشک بستر افزوده می‌شود.
ورمیکولیت: ورمیکولیت یک ماده معدنی است که از خاک رس منبسط شده به‌دست می‌آید. این ماده به‌عنوان یک ماده سبک و متخلخل برای بهبود ساختار بستر قارچ و افزایش تهویه آن استفاده می‌شود. ورمیکولیت علاوه بر افزایش تهویه، رطوبت بستر را حفظ کرده و موجب تسهیل جذب مواد مغذی توسط میسلیوم می‌شود.
خرید ورمیکولیت مخصوص قارچ
- مقدار مصرف ورمیکولیت: معمولاً 1 تا 3 درصد از وزن خشک بستر به ورمیکولیت نیاز است.
سایر مواد معدنی : علاوه بر مواد ذکر شده، سایر مواد معدنی مانند گوگرد، فسفر و پتاسیم نیز ممکن است به بستر اضافه شوند تا مواد مغذی مورد نیاز قارچ‌ها تأمین شود. این مواد می‌توانند به بهبود رشد قارچ و افزایش عملکرد میوه‌دهی کمک کنند. در صورت نیاز به افزودن این مواد، باید از منابع طبیعی و بدون شیمیایی استفاده کرد تا از آلودگی قارچ‌ها جلوگیری شود.
ترکیب مواد بستر قارچ خوراکی
برای ترکیب بستر پرورش قارچ، باید به‌گونه‌ای عمل کرد که مواد معدنی ذکرشده با مواد آلی ترکیب شوند. به‌عنوان نمونه، بستر قارچ دکمه‌ای می‌تواند از ترکیب مواد آلی و معدنی زیر تشکیل شود:
ترکیب بستر قارچ دکمه‌ای:
- 50% کاه گندم
- 25% خاک اره
- 15% کود دامی پوسیده
- 5% سولفات کلسیم
- 2% کربنات کلسیم
- 2% ورمیکولیت
- 1% دولومیت
این ترکیب به‌طور معمول برای آموزش پرورش قارچ خوراکی دکمه‌ای مناسب است، زیرا این آموزش پرورش خوراکی به محیط‌های با pH کمی اسیدی تا خنثی نیاز دارد و به تهویه و رطوبت مناسب نیز حساس است.
ترکیب بستر قارچ صدفی:
- 40% کاه گندم
- 40% پوست برنج
- 15% خاک اره
- 3% سولفات کلسیم
- 2% کربنات کلسیم
- 1% ورمیکولیت
قارچ‌های صدفی به‌ویژه در بسترهای مرطوب با تهویه مناسب رشد بهتری دارند، بنابراین استفاده از مواد معدنی مانند ورمیکولیت که باعث بهبود ساختار بستر و تهویه آن می‌شود، ضروری است.
بستر پوششی قارچ
مرحله بعدی آموزش پرورش قارچ خوراکی پس از تهیه بستر اصلی، به یک بستر پوششی نیاز داریم که به‌عنوان لایه‌ای نازک روی بستر قرار گیرد. بستر پوششی به تثبیت رطوبت، تحریک میسلیوم برای تولید قارچ و جلوگیری از تبخیر آب کمک می‌کند. برای بستر پوششی، معمولاً از ترکیب مواد سبک و مغذی استفاده می‌شود که در ادامه ترکیب‌های رایج آن ذکر شده است.
ترکیب بستر پوششی برای قارچ دکمه‌ای:
- 80% خاک گلدانی
- 20% کاه گندم
ترکیب بستر پوششی برای قارچ صدفی:
- 70% خاک گلدانی
- 30% خاک اره یا پوست برنج
ترکیب بستر پوششی برای قارچ شیتاکه:
- 80% خاک برگ
- 20% خاک گلدانی
شرایط محیطی برای آموزش پرورش قارچ خوراکی
برای رشد و پرورش قارچ خوراکی ، شرایط محیطی باید به‌طور دقیق کنترل شود. این شرایط شامل دما، رطوبت، تهویه و نور است:
- دما: دمای مناسب برای قارچ‌های مختلف متفاوت است. به‌طور معمول، دمای محیط باید بین 18 تا 26 درجه سانتی‌گراد باشد.
- رطوبت: رطوبت محیط باید بین 85 تا 90 درصد باشد. برای تأمین رطوبت، می‌توان از سیستم‌های اسپری یا رطوبت‌ساز استفاده کرد.
- تهویه: تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع دی‌اکسید کربن و فراهم کردن اکسیژن برای میسلیوم‌ها ضروری است.
- نور: قارچ‌ها به نور زیاد نیاز ندارند، ولی وجود نور ملایم به‌ویژه برای تحریک رشد میوه‌دهی ضروری است.
نتیجه‌گیری
آموزش پرورش قارچ خوراکی به ترکیب دقیق مواد آلی و معدنی نیاز دارد تا شرایط مطلوبی برای رشد قارچ‌ها فراهم شود. استفاده از مواد معدنی مانند سولفات کلسیم، کربنات کلسیم، دولومیت و ورمیکولیت به بهبود ساختار بستر، تنظیم pH و افزایش تهویه کمک می‌کند. همچنین، استفاده از بستر پوششی مناسب، مانند خاک گلدانی و کاه گندم، در تحریک رشد میسلیوم‌ها و پرورش قارچ خوراکی نقش مهمی دارد. با رعایت درصد مصرف دقیق مواد و تنظیم شرایط محیطی، می‌توان به آموزش پرورش قارچ خوراکی دست یافت.
نوشته شده در : دانشنامه پارس اور
