در ادامه این مطالب را می بینید :
مواد مخصوص لعابکاری چینی و سرامیک
لعابکاری چیست؟
لعابکاری چینی و سرامیک یک فرآیند است که در تولید سرامیک و کاشی‌ها به کار می‌رود. در این فرآیند، لعاب (یک پوشش شیشه‌مانند) بر روی سطح سرامیک یا کاشی پخش می‌شود تا خواصی مانند براقیت، ضدآبی، مقاومت در برابر خراشیدگی و زیبایی را به سطح اضافه کند.
لعاب‌ها معمولاً از مواد معدنی مانند سیلیکات سدیم، فلزات مختلف، مواد آلی یا ترکیبات شیمیایی دیگر ساخته می‌شوند. انتخاب نوع لعاب بستگی به نوع سرامیک و ویژگی‌های مورد نظر دارد. این فرآیند همچنین به افزایش استحکام کارها کمک می‌کند. از روش‌های لعابکاری می‌توان به لعابکاری با قلم مو برای تزئین و ایجاد رنگ‌های مختلف در قطعات سرامیکی اشاره کرد.
👇نمونه محصولات پارس اور برای لعابکاری 👇
سیلیکات سدیم / سیلیس / اکسید آهن / اکسید آلومینیوم / اکسید منیزیم
لعابکاری چینی و سرامیکی
مواد ویژه ای که برای لعاب چینی و سرامیکی استفاده می شود، معمولاً ترکیبات معدنی هستند که ریز آسیاب می شوند و با محیط مناسب مخلوط می شوند تا مخلوطی پایدار و همگن ایجاد کنند. این مواد برای دستیابی به جلوه های بصری و خواص کاربردی مورد نظر بر روی سطح قطعات سرامیکی یا چینی بسیار مهم هستند. اجزای اصلی لعاب عبارتند از:
1. Fluxes: موادی هستند که دمای ذوب لعاب را کاهش می دهند. فلاکس های رایج شامل سیلیس (SiO2)، فلدسپات ها (سیلیکات های آلومینیومی پیچیده) و اشکال مختلف ترکیبات سدیم، پتاسیم و کلسیم مانند خاکستر سودا (Na2CO3)، پتاس (K2CO3) و سفیدک (CaCO3) است. تعادل مناسب شارها برای اطمینان از اینکه لعاب به درستی ذوب می‌شود، به خوبی به بدنه سرامیکی می‌چسبد و توانایی شیشه‌سازی خوبی دارد، ضروری است.
2. آلومینا (Al2O3): آلومینا به عنوان یک تثبیت کننده عمل می کند و به دستیابی به روکش شفاف و شیشه ای کمک می کند. همچنین جزء رایج در لعاب های مات است.
3. رنگ ها: رنگ های موجود در لعاب ها معمولاً اکسیدها و کربنات های فلزی هستند. به عنوان مثال، اکسید کبالت (CoO) آبی تولید می کند، اکسید آهن (Fe2O3) در سایه های مختلف قهوه ای تا سبز، اکسید مس (CuO) سبز یا فیروزه ای، و اکسید کروم (Cr2O3) رنگ سبز ایجاد می کند. افزودن مقادیر کمی از این مواد می تواند رنگ لعاب را به میزان قابل توجهی تغییر دهد.
4. تصفیه کننده ها: برای ایجاد لعاب های مات از موادی مانند اکسید قلع (SnO2) یا سیلیکات زیرکونیوم استفاده می شود. این مواد نور را پراکنده می کنند و از نشان دادن رنگ بدنه از روی لعاب جلوگیری می کنند.
5. لعاب متوسط : این جزء مایع است که اجازه می دهد لعاب به راحتی و یکنواخت اعمال شود. آب رایج ترین محیط است، اما برخی از لعاب ها همچنین ممکن است حاوی ترکیبات آلی مانند اتیلن گلیکول یا صمغ عربی برای بهبود جریان و کارایی باشند.
6. سیلیس: این مواد به ویسکوزیته و رفتار مذاب لعاب کمک می کنند. آنها همچنین با اجزای دیگر تعامل می کنند تا سطح شیشه ای را تشکیل دهند.
7. فریت ها: فریت ها مواد شیشه ای از پیش ذوب شده و پودر شده هستند که برای تهیه منبع فلاکس و سیلیس بدون بافت شنی مواد خام مورد استفاده قرار می گیرند. آنها به دستیابی به سطح لعاب صاف تر و یکدست تر کمک می کنند.
8. رنگدانه ها و لکه ها: اینها برای ایجاد طیف وسیعی از رنگ ها و افکت ها اضافه می شوند. رنگدانه ها به طور کلی نامحلول هستند و در طول پخت تغییر نمی کنند، در حالی که لکه ها محلول هستند و می توانند با شیمی لعاب برای ایجاد رنگ های مختلف تعامل داشته باشند.
9. اکسیدهای قلیایی زمین : اینها شامل اکسید کلسیم (CaO)، اکسید منیزیم (MgO) و اکسید استرانسیوم (SrO) است که می تواند برای تغییر سرعت ذوب و ویسکوزیته لعاب استفاده شود.
10. اکسید بور (B2O3): بور یک شار قوی است که گاهی به لعاب ها اضافه می شود تا دمای ذوب کمتری حاصل شود و جریان بهبود یابد. با این حال، می تواند سمی باشد و باید با احتیاط رفتار کرد.
11. زینک اکسید (ZnO): اکسید روی برای ایجاد لعاب های مات استفاده می شود و همچنین می تواند منبع رنگ سفید مات باشد.
12. اکسید قلع (SnO2) : اکسید قلع علاوه بر اینکه به عنوان یک مات کننده عمل می کند، یک افزودنی رایج برای ایجاد لعاب سفید روشن نیز می باشد.
13. اکسید لیتیوم (Li2O): از این ماده کم استفاده می شود زیرا می تواند لعاب های بسیار روانی ایجاد کند و درخشندگی برخی رنگ ها را افزایش دهد.
انتخاب این مواد بر اساس توانایی آنها در ذوب شدن در دمای مورد نظر، برهمکنش با بدنه سرامیکی زیرین و ایجاد ویژگی های بصری و عملکردی مورد نظر است.
فرآیند لعابکاری چینی و سرامیک شامل استفاده از لعاب بر روی قطعه سرامیکی یا چینی پخته شده (که قبلاً به حالت متخلخل پخته شده بود) و سپس پخت نهایی در دماهای معمولاً از 1000 تا 1400 درجه سانتیگراد (1800 تا 2500 درجه فاهرن) انجام می شود.
در طی این فرآیند، مواد تحت واکنش‌های شیمیایی قرار می‌گیرند که منجر به تشکیل سطحی بادوام و شیشه‌ای می‌شود که منافذ سرامیک را می‌بندد و جذابیت زیبایی آن را افزایش می‌دهد.
دستور خاص مواد تشکیل دهنده لعاب اغلب به عنوان فرمول لعاب نامیده می شود و می تواند توسط هنرمند یا تکنسین تنظیم شود تا به اثرات و خواص منحصر به فرد دست یابد.
- غوطه‌ور کردن در لعاب: در این روش لعاب دهی، قطعه سرامیکی به لعاب فرو می‌رود تا سطح آن را پوشش دهد. این روش برای قطعات کوچک و ظریف مناسب است.
- ریختن لعاب روی ظروف: در این روش لعاب دهی، لعاب به صورت مایع روی سطح داخل و خارج قطعه سرامیکی ریخته می‌شود. این روش برای قطعات بزرگ و پیچیده مناسب است.
- اسپری لعاب: با پاشش لعاب با فشار بالا به روی سطوح سرامیکی، می‌توان لعابکاری کرد.
- قلم مو زدن: با استفاده از قلم مو، می‌توان رنگ‌های مختلف را به قطعه سرامیکی اضافه کرد.
- اسفنج زدن: اسفنج نیز می‌تواند برای لعاب دهی و یا لعاب کاری استفاده شود.
مزایا و معایب لعابکاری چینی و سرامیک
مزایا لعابکاری چینی و سرامیک:
- براقیت و زیبایی: لعاب به سطح سرامیک یا کاشی براقیت و جذابیت می‌بخشد.
- ضدآبی: لعاب باعث مقاومت سطح در برابر نفوذ آب می‌شود.
- مقاومت در برابر خراشیدگی: لعاب به سطح استحکام می‌بخشد و از خراش‌ها محافظت می‌کند.
- تنوع رنگی: انواع لعاب‌ها باعث ایجاد رنگ‌های مختلف در قطعات می‌شود.
معایب لعابکاری چینی دو سرامیک:
- هزینه: لعابکاری هزینه‌بر است و به تولید اضافه می‌کند.
- حساسیت به ضربه: سطح لعاب‌دار حساس‌تر به ضربه و شکستن است.
- مشکلات در تعمیر: در صورت خرابی، تعمیر سطح لعاب‌دار ممکن است دشوار باشد.
نوشته شده در : دانشنامه پارس اور
