در ادامه این مطالب را می بینید :
کوارتز چیست؟
کوارتز (Quartz) یک ماده معدنی سخت و رایج است که از سیلیکون دی‌اکسید (SiO₂) تشکیل شده است. این کانی یکی از فراوان‌ترین مواد معدنی در پوسته زمین است و در انواع مختلف سنگ‌های آذرین، دگرگونی و رسوبی یافت می‌شود. کوارتز در طبیعت از فراوان ترین سنگ های قیمتی است.
ویژگی‌های کوارتز:
فرمول شیمیایی: SiO₂ (سیلیکون دی‌اکسید)
سختی: ۷ در مقیاس موس (سخت‌تر از فولاد و شیشه)
رنگ: بی‌رنگ، سفید، دودی، بنفش (آمیتیست)، زرد (سیترین)، صورتی (رز کوارتز)، و دیگر رنگ‌ها
شکل بلوری: شش‌وجهی (هگزاگونال)
شفافیت: از شفاف تا نیمه‌شفاف و مات
درخشندگی: شیشه‌ای
چگالی: حدود ۲.۶۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب
خاصیت پیزوالکتریک: تولید الکتریسیته در اثر فشار
انواع کوارتز در طبیعت:
کوارتز شفاف (Rock Crystal): کاملاً بی‌رنگ و شفاف
آمیتیست (Amethyst): بنفش، به دلیل وجود آهن در ساختار آن
سیترین (Citrine): زرد تا نارنجی، به دلیل ناخالصی‌های آهن
رز کوارتز (Rose Quartz): صورتی، به دلیل حضور تیتانیوم یا منگنز
کوارتز دودی (Smoky Quartz): قهوه‌ای تا سیاه، به دلیل تابش‌های رادیواکتیو
عقیق (Agate) و جاسپر (Jasper): انواع مات و رنگی کوارتز
کاربردهای کوارتز:
صنعت شیشه‌سازی: ماده اولیه برای تولید شیشه
الکترونیک: در ساخت ساعت‌های کوارتزی، تلفن‌های همراه، و رایانه‌ها به دلیل خاصیت پیزوالکتریک
جواهرسازی: انواع رنگی و شفاف آن برای ساخت زیورآلات
ساختمان‌سازی: به عنوان سنگ تزئینی و در بتن و سرامیک
متافیزیک و درمان‌های انرژی: برخی افراد باور دارند که کوارتز دارای انرژی‌های خاصی است
نشانه های یافتن انواع کوارتز در طبیعت
کوارتز به دلیل سختی بالا، پایداری شیمیایی و خواص الکتریکی، یکی از مهم‌ترین کانی‌ها در صنعت و طبیعت است.
برای یافتن انواع کوارتز در طبیعت، به موقعیت‌های زمین‌شناسی خاص و ویژگی‌های ظاهری آن‌ها توجه کنید:
کوارتز شفاف (Rock Crystal)
- معمولاً در کوهستان‌ها و بستر رودخانه‌ها یافت می‌شود.
- در سنگ‌های پگماتیتی و رگه‌های هیدروترمال ظاهر می‌شود.
- دارای بلورهای شفاف و شش‌وجهی است.
مکان‌های احتمالی: کوهستان‌های گرانیتی، غارهای بلوری، و نواحی دارای فعالیت‌های زمین‌گرمایی.
آمیتیست (Amethyst)
- رنگ بنفش از کمرنگ تا تیره، گاهی با رگه‌های سفید.
- بیشتر در درون حفره‌های سنگ‌های آتشفشانی (گدازه‌های بازالتی) یافت می‌شود.
- در مجاورت مواد معدنی حاوی آهن و محیط‌های غنی از سیلیس تشکیل می‌شود.
مکان‌های احتمالی: مناطق آتشفشانی قدیمی، غارهای ژئودی، و نواحی دارای چشمه‌های آب گرم.
سیترین (Citrine)
- دارای رنگ زرد تا نارنجی، گاهی همراه با کوارتز شفاف یا آمیتیست.
- در سنگ‌های پگماتیتی و هیدروترمالی دیده می‌شود.
- اغلب در نزدیکی ذخایر آهن و منگنز یافت می‌شود.
مکان‌های احتمالی: نواحی آذرین، معادن پگماتیتی، و بستر رودخانه‌ها.
رز کوارتز (Rose Quartz)
- رنگ صورتی کمرنگ تا پررنگ، اغلب نیمه‌شفاف.
- معمولاً به‌صورت توده‌ای و نه بلوری رشد می‌کند.
- در پگماتیت‌های غنی از تیتانیوم و منگنز دیده می‌شود.
مکان‌های احتمالی: معادن پگماتیتی، سنگ‌های دگرگونی، و نواحی گرانیتی.
کوارتز دودی (Smoky Quartz)
- رنگ قهوه‌ای تا سیاه به دلیل قرارگیری در معرض تابش‌های رادیواکتیو.
- معمولاً در مناطق دارای اورانیوم یا گرانیت‌های قدیمی دیده می‌شود.
- بلورهای بزرگ در رگه‌های کوارتزی تشکیل می‌شوند.
مکان‌های احتمالی: نواحی گرانیتی، معادن کوهستانی، و مناطق دارای سنگ‌های پرتوزا.
عقیق (Agate) و جاسپر (Jasper)
- عقیق: لایه‌های رنگی شفاف تا نیمه‌شفاف، درون ژئودهای آتشفشانی.
- جاسپر: مات و معمولاً قرمز، زرد، یا سبز به دلیل وجود آهن و رسوبات معدنی.
- در رودخانه‌ها، صخره‌های آتشفشانی، و خاک‌های رسوبی یافت می‌شوند.
مکان‌های احتمالی: بستر رودخانه‌های قدیمی، مناطق آتشفشانی، و معادن رسوبی.
نکات مهم برای اکتشاف کوارتز در طبیعت :
- به دنبال سنگ‌های گرانیتی، پگماتیتی، و آتشفشانی باشید.
- رودخانه‌ها و نهرها مناطقی عالی برای پیدا کردن قطعات شسته‌شده کوارتز هستند.
- از ابزارهایی مانند چکش زمین‌شناسی، ذره‌بین، و کیسه جمع‌آوری سنگ استفاده کنید.
- برای تشخیص سختی، می‌توان کوارتز را با چاقو یا شیشه آزمایش کرد—اگر خط نیفتاد، احتمالاً کوارتز است.
با دانستن این نشانه‌ها، می‌توانید در طبیعت به دنبال انواع مختلف کوارتز بگردید و نمونه‌های ارزشمندی پیدا کنید!
نوشته شده در : دانشنامه پارس اور
